Πέμπτη 26 Φεβρουαρίου 2015

ο καιρός της συγχύσεως - Смутное время

.
"...Έπειτα από τις δηώσεις και καταστροφές των Καταλανών που γνώρισε η περιοχή της Θράκης και της Αν. Μακεδονίας έρχεται "ο καιρός της συγχύσεως", όπως ονομάζουν οι βυζαντινές ιστορικές πηγές τον 14ο αιώνα." γράφει ο Δ. Λαζαρίδης στο "Νεάπολις-Χριστούπολις-Καβάλα" του 1969, σ. 32.
Καιρός της συγχύσεως - μια περίοδος ασίγαστων εμφυλίων πολέμων και επιπλέον αυτών Σέρβοι εισβολείς, ξαμολυμένοι Καταλανοί, Τούρκοι πειρατές και "σύμμαχοι" του Καντακουζηνού, Φράγκοι ηγεμονίσκοι, καταπιεστές ντόπιοι αριστοκράτες και  διάφοροι κατσαπλιάδες που όλοι μαζί αλώνιζαν τον τόπο. 
Και ο τόπος δεν είχε από που να φυλαχθεί - όπως και το τείχισμα που έκτισε ο Ανδρόνικος ο Β' το 1307 πάνω από την Χριστούπολη (Καβάλα), το οποίο είχε πολεμίστρες και τοιχεία και από τις δυο πλευρές του. 
Δηλαδή ο μόνος κατοχυρωμένος χώρος στην περιοχή ήταν ο διάδρομος των 1,30 μέτρων πάνω σε αυτό το διατείχισμα που οδηγούσε στο λιμανι - φρούριο της Χριστουπόλεως.

(βλ. και Γ. Μπακαλάκη "Το παρά την Χριστούπολιν τείχισμα", Ελληνικά 10 (1938)-και σε επανέκδοση στον τιμητικό τόμο για τον καθηγητή Γ. Μπακαλάκη "Οίνος Ισμαρικός" 1990)

Το παράλληλο αυτής της κατάστασης βρίσκουμε στη Ρωσία των αρχών του 17ου αιώνα -  την Смутное время, όταν συνδυασμένες συμφορές πλήξαν τον τόπο - σιτοδείες, ξηρασίες, ακραίο ψύχος, εισβολή Πολωνών και Σουηδών, σφετερισμοί του θρόνου από τους ψευδο-Δημήτριους (ψευδοδιάδοχοι του Ιβάν του Τρομερού που έφερναν και τοποθετούσαν στη εξουσία οι εισβολείς για να νομιμοποιήσουν το πλιατσικολόγημά τους), επιδρομές Τατάρων και η εσωτερική σύγκρουση -   το επίπονο δίλημμα για το πού ανήκει η Ρωσία: στη Δύση ή στην Ανατολή, την ώρα που την τραβολογούσαν και οι δυο. Όπως και στις δύσκολες ώρες του βυζαντίου στον 14ο αιώνα με τις διαμάχες Ησυχαστών και Βαρλααμικών, την υστερόβουλη εξωμοσία του Ιωάννη Ε' και την αποκαρδιωμένη τελικώς εσωστρέφεια που είχε διαχυθεί. 
Ως κρίσιμο χρονικό σημείο αυτών των ταραγμένων χρόνων με τα επίπονα εσωτερικά διλήμματα εντοπίζεται από τον Χρ. Γιανναρά στο έργο του Ορθοδοξία και Δύση στη Νεώτερη Ελλάδα το 1354 
"...ἡ χρόνια ποὺ ὁ Δημήτριος Κυδωνης, μὲ προτροπὴ τοῦ αὐτοκράτορα Ἰωάννη Κατακουζηνου, μεταφράζει στὰ ἑλληνικὰ τὴ Summa Theologiae τοῦ Θωμὰ τοῦ Ἀκινατη. Ἐκστασιασμένος ὁ Κυδωνης ἀπὸ τὸ καινούργιο «φῶς» ποὺ ἔρχεται «ἐξ ἑσπερίας», ἀναλαμβάνει νὰ τὸ μεταδώσει στοὺς συμπατριῶτες του Ἕλληνες. Τὸ γεγονὸς ὁριοθετεῖ μιὰ καινούργια ἐποχὴ γιὰ τὸν Ἑλληνισμό, μιὰ νέα ἱστορικὴ περίοδο. Περίοδο ὅπου τὸ ἐνδιαφέρον τῶν Ἑλλήνων μετατίθεται προοδευτικὰ ἀπὸ τὴ δική τους παράδοση καὶ τὸν δικό τους πολιτισμὸ σὲ κάποιο ἄλλο πρότυπο καὶ ὅραμα βίου."

Πολύ ωραία ταινία για "τον καιρό των ταραχών" της Ρωσίας - Μοσχοβίας είναι η (με ονοματολογία κρίσιμου σημείου)  1612 (του 2007) http://www.imdb.com/title/tt1139085/ .
Tο τρέηλερ:



Έχει, δε, ενδιαφέρον το φαινόμενο των ψευδο-Δημητρίων και η συνεξέτασή του με τους ψευδο-Αλέξιους των τελών του 12ου αιώνα και τους Ψευδο- Νέρωνες του 1ου αιώνα.


 

Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 2015

ομιλία Μαριάννας Κορομηλά


Εχτές πήγα στην ομιλία της κυρίας Μαριάννας Κορομηλά "Ιστορική Γεωγραφία της Μέσης Ανατολής" , την πρώτη από μια σειρά διαλέξεων γύρω από την "φίλτατη Συρία" και τον κόσμο του Λεβάντε. 
Πρόγραμμα διαλέξεων: http://miettsimiski11.blogspot.gr/2015/02/blog-post_2.html.

Η κυρία Κορομηλά μας ταξίδεψε παρουσιάζοντας το γεωγραφικό επίπεδο ανάγνωσης αυτού του κόσμου. Η ομολογημένη αγάπη της για τους χάρτες την έκανε να τους ζωντανεύει - εντύπωση με έκανε ο τρόπος με τον οποίο έπιανε και σήκωνε τις εκτάσεις, τα περάσματα από το χάρτη και μας τις έδινε στο χέρι. Τα υψίπεδα του Γκολάν, την κοιλάδα Μπεκάα, τον γυμνό Αντιλίβανο, την αφόρητη έρημο του Νεγκέβ όπου μόνον οι ακακίες αντέχουν.

Οι εκπομπές της στην έρα ήταν θρυλικού επιπέδου συμπύκνωσης δουλειάς και γνώσης αλλά πια δεν είναι διαθέσιμες από το αρχείο τους (τι να πει κανείς...), η δε σειρά εκπομπών της "Επιστρέφοντας στην Ανατολή" στο ραδιόφωνο του Σκάι σαν να μην μπορεί να αναπαραχθεί - δοκιμάστε κι εσείς (http://www.skai.gr/player/Radio/?mmid=48578). 

Μόνο κάποιες που είχα κρατήσει γραμμένες σε κασσέτες έμειναν - αυτήν για την Άλωση της Πόλης - την οποία διέσωσε και το αντίβαρο -http://library.antibaro.gr/audio/Hxovoles/1453%20Marianna%20Koromila.mp3- την άκουγα κάθε 29 Μαίου, γραμμένη στη Β΄ πλευρά μιας ενενηντάρας με το Dragonlord (Tales of the Noble Steel) των Domine.

Είχε γράψει για την κα Κορομηλά ο Π. Θεοδωρίδης  ότι "...Την αγαπούσαν οι γέροντες, οι φευγάτοι, οι φυλακισμένοι, οι άρρωστοι στα νοσοκομεία, μερικά παράξενα φαντάρια, πλήθος "επαρχιωτών" χαμένων από χέρι, που αισθάνεται ότι η ενασχόληση με τον "πολιτισμό" μειώνει την μυρωδιά του έλους.." (http://petefris.blogspot.gr/2006/07/blog-post_30.html). 
Ωραία πρόσεγγιση - περιγραφή ενός κοινού από ευγενικά και μεμονωμένα άτομα που με περιελάμβανε. Ένα κοινό στο οποίο δεν απευθύνεται κανένας πια, εκτός από τον κύριο Λογοθέτη στο 4Ε - https://www.youtube.com/playlist?list=PLm5vI-k8ounykIp52BNpZ_MIERZ1MFQBR.  

 

Τρίτη 10 Φεβρουαρίου 2015

παλιές φωτογραφίες

.

 στην "έρημο" στη Λήμνο


 πριν την έρημο


 στη σκοπιά 1


στη σκοπιά 2